بررسی حد نصاب قبولی در درس نشانه شناسی در آزمون بالینی ساختارمند عینی دانشجویان پزشکی مشهد در سال 1394

زمینه و هدف: آزمون های زیادی در مقاطع و رشته های مختلف علوم پزشکی برگزار می شوند که هدف آنها اندازه گیری میزان توانمندی دانشجویان است. در آزمون هایی که به نوعی بحث قبولی یا مردودی (ملاک مرجع) دانشجویان مطرح است و قرار است توسط ممتحنین متعددی نمره دهی شود، مهم است که «حداقل نمره قبولی » یا «حدّ نصاب قبولی» آزمون تعیین گردد تا مرز بین دانشجویان رد و قبول مشخص شود؛ به این نمره، «نقطه برش» یا «استاندارد» گفته می‌شود. در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، سنجش نهایی دانشجویان در درس نشانه شناسی 1 بوسیله آزمون بالینی ساختارمند عینی (objective structured clinical examination; OSCE) انجام می گیرد. روش معمول تعیین حدنصاب قبولی در این آزمون جهت درس نشانه شناسی1، استفاده از روش نمره ثابت است که در مواردی نتایج ردی و قبولی دانشجویان در آزمون مورد بحث و اختلاف نظر امور آموزش و اساتید قرار می گیرد؛ به همین منظور،در این تحقیق از چهار روش کوهن، گروه مرزی، رگرسیون مرزی، و هافستی جهت تعیین حدنصاب قبولی در این آزمون استفاده شده و نتایج آن با روش نمره ثابت (روش مورد استفاده) مقایسه گردید. روش کار: آزمونی که جهت درس نشانه شناسی 1 در سال 1394 در دانشکده پزشکی مشهد برگزار شد، یک OSCE شش ایستگاهه است. جهت انجام تحقیق، برای تعیین نمره دانشجویان علاوه بر چک لیست نمرات، فرم شماره 1 و شماره 2 نیز تکمیل گردید. در فرم شماره 1 از یک مقیاس درجه بندی پنج تایی لیکرت استفاده شد که از ضعیف تا عالی درجه بندی شده بود. نتایج بدست آمده از این فرم در روش های رگرسیون مرزی و گروه مرزی کاربرد دارد. فرم شماره 2، فرمی چهار گزینه ای است که برای روش هافستی مورد استفاده قرار می گیرد. پس از برگزاری آزمون، نتایج حاصله از فرم ها استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از نرم افزار SPSS نسخه 16 استفاده گردید. یافته‌ها: نتایج حاصله نشان داد که نقطه برش بدست آمده به روش کوهن بسیار به عدد مورد استفاده در روش متداول نزدیک است. این بدین معنی است که بین نقطه برش بدست آمده با روش کوهن(11/73) و عدد 12 که به عنوان نقطه برش در استفاده از روش ثابت در نظر گرفته می‌شود، اختلاف معناداری وجود ندارد؛ در حالی که روش های گروه مرزی و رگرسیون مرزی نمره حد نصاب قبولی بالاتری را به دست می‌دهند که اختلاف معناداری را با نقطه برش روش متداول دارد و در واقع دانشجویان بیشتری در این درس مردود می شوند. از روش هافستی در این آزمون نمی توان استفاده کرد، زیرا نتایج معنی داری به دست نمی دهد. نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه اختلاف فاحشی در تعداد قبول شدگان در آزمون میان روش نمره ثابت و کوهن، و روش گروه مرزی و رگرسیون مرزی وجود دارد، توصیه می‌شود از این دو روش به طور مرسوم استفاده نشود. همچنین، پیشنهاد می گردد که از چند روش جهت تعیین حد نصاب قبولی میانگین گرفته شده، و این عدد به عنوان حد نصاب قبولی آزمون استفاده شود، زیرا در آمار برای بدست آوردن پارامترهای جامعه نیاز به برآوردگری است که کوچکترین واریانس را از میان تمامی برآوردگرهای خطی به دست آورده ،دقیق و کارا باشد؛ در آمار نظری، برآوردگر میانگین از این سه خصوصیت بهره منداست.